Waarom Spike Lee’s remake niet kan tippen aan de originele ‘Oldboy’

In de originele ‘Oldboy’ uit 2003, een verhaal dat zijn inspiratie haalde bij aan Japanse mangastrip uit de jaren 90, volgen we Oh Dae-su, een man die 15 jaar lang zonder duidelijke reden gevangen wordt gehouden in een kleine kamer. Na zijn plotse vrijlating begint hij een zoektocht naar de waarheid achter zijn ontvoering, gedreven door wraak en vernielzucht.

De Zuid-Koreaanse regisseur Park-Chan wook voegde daar in zijn filmscenario een extra laagje psychologische diepgang aan toe. Zijn (visuele) aanpak van het verhaal is zowel subtiel als provocerend en neemt kijkers mee op een duistere trip van zelfontdekking. De film combineert geweld met existentiële thema's en biedt een unieke kijk op de psyche van de mens. Wook brengt het bovendien allemaal met veel cinematografische flair. Wat hem op het filmfestival van Cannes een nominatie voor de Gouden Palm en de prijs van de Grand Jury opleverde.

Tien jaar later waagde Spike Lee, regisseur van Amerikaanse topfilms als ‘Malcolm X’, ‘Do the Right Thing’ en ‘25th Hour’, zich aan een remake. Of herinterpretatie, zoals hij het nadien zelf noemde. Dat deed hij omdat zijn versie bakken kritiek kreeg en flopte aan de box office. Zijn ‘Oldboy’ uit 2013 wordt vaak genoemd als een van zijn grootste ontgoochelingen. Dat is de befaamde, sociaal geëngageerde regisseur oneer aandoen, maar het verschil tussen de originele Zuid-Koreaanse ‘Oldboy’ en de Amerikaanse versie toont heel mooi aan in welke mate Aziatische en Amerikaanse cinema van elkaar verschillen.

Het belangrijkste verschil daarin is dat Spike Lee in zijn versie veel meer focust op de gewelddadige scènes en daarin ook veel minder aan de verbeelding overlaat. Het is allemaal veel explicieter of langer in beeld gebracht, terwijl Park-Chan wook meer werkt met het suggestieve en de gruwelscènes, die er wel degelijk zijn, beperkt tot korte shots.

Die tegenstelling tussen de suggestieve en expliciete aanpak reflecteert zich bijvoorbeeld in het kleurgebruik. De Zuid-Koreaanse ‘Oldboy’ speelt zich grotendeels af in kleinere, onderbelichte ruimtes, terwijl Spike Lee vaker gebruik maakt van zonlicht of kunstlicht. Zoals in de achtervolgingsscène met een hamer in een trappenhal. Of er is de befaamde masturbatiescène, die bij Park slechts kort en suggestief in beeld wordt gebracht, zonder enig gevoel, maar bij Lee met een aanhoudend shot en expliciete geluiden wordt getoond, alsof de man er plezier aan beleeft. Ook dat is een belangrijk verschil: de Amerikaanse versie trekt vaker de kaart van het sentimentele, terwijl de Aziatische versie zich afspeelt in een meer cynische, nihilistische wereld.

‘Oldboy’ is niet enkel fysiek geweld. Integendeel. In de originele versie zijn het vooral de psychologische marteling, de voortdurende mentale onrust en het snijdende leed van eenzaamheid dat de hoofdingrediënten zijn van het verhaal. Meer onderhuidse gruwel, zeg maar. Dat wordt ook mooi geïllustreerd in de manier waarop beide regisseurs het gevangenschap weergeven.

Bij Park-Chan wook wordt het hoofdpersonage Oh Dae-su (rol van Choi Min-sik) elke dag, 15 jaar lang, dezelfde Chinese maaltijd opgediend en houdt hij een dagboek bij, waarin hij beschrijft hoe hij die dag heeft beleefd. Zijn enige gezelschap is de tv, het is zijn enige venster op de wereld. Bij Spike Lee krijgt het hoofdpersonage Joe Doucett (rol van Josh Brolin) toch wat meer culinaire variatie aangeboden en houdt hij geen persoonlijk dagboek bij maar schrijft hij brieven aan zijn dochter, waarin hij zijn spijt betuigt over zijn falen als vader. Joe krijgt ook gezelschap van een kleine, witte muis, die hij met veel liefde verzorgt. Tot het diertje op een dag verdwijnt en als avondmaaltijd op zijn bord verschijnt.

Het einde van beide films is misschien wel het meest opvallende verschil. Zonder al te veel te verklappen, kan worden gezegd dat het einde van het Zuid-Koreaanse origineel een meer open en symbolische benadering heeft, waardoor kijkers met vragen en interpretaties achterblijven. Het Amerikaanse einde daarentegen is concreter en laat minder ruimte voor interpretatie, iets wat we wel vaker zien in Amerikaanse films. Welke versie je verkiest hangt dan ook af van je eigen persoonlijkheid.

De originele 'Oldboy’ is op zaterdag 21 oktober om 23u50 gratis te bekijken op de exclusieve zender Pickx+ (zender 13). Ontdek het volledige aanbod van Pickx+! De film is ook beschikbaar in de Pickx VOD-catalogus.